Het zijn aangrijpende, verdrietige, krachtige of hoopgevende foto’s die vertellen over vijf jaar bezetting in Nederland. Het project ‘De Tweede Wereldoorlog in honderd foto’s’ wordt samengesteld uit foto’s uit alle provincies. Elke provincie heeft 25 foto's ingestuurd. De presentatie van de 100 foto’s op 30 maart in de Tweede Kamer gaat vanwege de Coronacrisis niet door. In aanloop naar 4 & 5 mei zal op een andere manier bekend worden gemaakt welke 100 foto's zijn geselecteerd voor 'De Tweede Wereldoorlog in honderd foto's'. Op deze website belichten we een aantal foto's uit Zuid-Holland. Vandaag: ingang openluchtzwembad Schuagt met bord ‘voor Joden verboden’.
Zwembad Schuagt in Krimpen aan de Lek/Lekkerkerk was één van de vele plekken die vanaf de zomer van 1941 niet meer toegankelijk waren voor Joden. Dat was onderdeel van het afzonderen van Joden van de rest van de bevolking door de Duitse bezetter. Alle Joodse ambtenaren werden ontslagen en Joden werden maatschappelijk uitgesloten. Zo mochten ze alleen naar Joodse theaters en Joodse winkels. Ook mochten Joden geen handel meer drijven of omgaan met niet-Joden. In het persoonsbewijs van Joden werd een grote ‘J’ gestempeld. Vanaf de zomer van 1941 waren onder meer parken, zwembaden, bioscopen en bibliotheken verboden voor Joden.
Aanvankelijk werden er bordjes opgehangen met de tekst ‘Joden niet gewenscht’. Later werden die vervangen door ‘voor Joden verboden’. Vanaf mei 1942 moesten Joden verplicht een Jodenster op hun kleding dragen. Eind mei 1942 kwam er een verbod op vissen. In juni volgden nog meer maatregelen van de Duitse bezetter: Joden moesten fietsen en andere vervoersmiddelen inleveren. Ook mochten ze niet meer sporten. Op 30 juni werd een avondklok ingesteld voor Joden: vanaf 20:00 uur mogen ze niet meer op straat zijn. Verder mogen Joden niet meer fietsen of reizen met het openbaar vervoer.
Begin juli kwamen de eerste oproepen voor ‘arbeidsinzet’ in Duitsland. Later die maand gingen de eerste treinen vanuit kamp Westerbork naar Auschwitz. Daarna vertrok er twee keer per week een trein. In 1943 werd dinsdag de dag van transport vanuit Westerbork. Tot september 1944 vertrokken er wekelijks treinen naar meestal Auschwitz en Sobibor maar ook naar Theresienstadt en Bergen-Belsen. Honderden mensen tegelijk werden er op die manier naar concentratiekampen gebracht.
De foto bij zwembad Schuagt is gemaakt door de Rotterdamse fotograaf, cameraman en journalist J. van Rhijn (1910-1976). Het is niet bekend wanneer precies Van Rhijn deze foto maakte. Kenners gaan ervan uit dat het tussen 1942 en 1945 is geweest.
Deze foto is vanuit de provincie Zuid-Holland genomineerd voor de 100 foto's. Vanwege de coronacrisis is nog niet bekend hoe 100 gekozen foto's zullen worden gepresenteerd.
Lees ook: Halve dorp begeleidt Joden die zich moeten melden voor transport en Noordereiland in de frontlinie: 'Er was gebrek aan alles'
