egin juni 1945 kwam de eerste trein met repatrianten uit Duitsland aan in Rotterdam. Aan boord arbeiders en politieke gevangen, en mogelijk ook mensen die vrijwillig naar Duitsland waren gegaan.
Het zijn aangrijpende, verdrietige, krachtige of hoopgevende foto’s die vertellen over vijf jaar bezetting in Nederland. Het project ‘De Tweede Wereldoorlog in honderd foto’s’ wordt samengesteld uit foto’s uit alle provincies. Elke provincie heeft 25 foto's ingestuurd. De presentatie van de 100 foto’s op 30 maart in de Tweede Kamer gaat vanwege de Coronacrisis niet door. In aanloop naar 4 & 5 mei zal op een andere manier bekend worden gemaakt welke 100 foto's zijn geselecteerd voor 'De Tweede Wereldoorlog in honderd foto's'. Op deze website belichten we een aantal foto's uit Zuid-Holland. Vandaag: repatrianten bij station DP in Rotterdam.
Station Delftsche Poort was het vooroorlogse centraal station van Rotterdam. Het raakte zwaar beschadigd bij het bombardement van 14 mei 1940, werd deels opgelapt en bleef in gebruik gedurende de oorlog. De foto werd gemaakt kort na aankomst van een trein met repatrianten uit Duitsland. Het is niet bekend wie de kussende man en vrouw die op de voorgrond staan, zijn. Op de achtergrond is het beschadigde station te zien waar veel mensen op de been waren. Een politieman te paard was er om de orde te bewaken.
West-Nederland gesloten
Na de bevrijding vormde de gemeente Rotterdam in opdracht van het Militair Gezag een commissie die het terughalen, opvangen en begeleiden coördineerde van Rotterdammers die in Duitsland waren. Tot 1 juni 1945 was West-Nederland gesloten vanwege de slechte gezondheidstoestand van de bevolking. Toen dit werd opgeheven, konden de vele repatrianten terug naar huis.
Dagblad Het Vrije Volk meldde op maandag 4 juni 1945 onder de kop ‘De eerste trein binnen!’ dat de trein zaterdag om 10.47 uur was binnen komen rollen: “Talloze ambtenaren van het Bevolkingsregister, Arbeidsbeurs en Distributiedienst stonden gereed.”
Rivièrahal
De repatrianten werden bij terugkomst in Rotterdam geregistreerd. Anne Jongstra van het Stadsarchief Rotterdam: “Als ze aankwamen werden ze meestal doorgestuurd naar de Rivièrahal in Diergaarde Blijdorp, daar was een soort ontvangstcentrum. Daar moesten ze langs een aantal instanties, bijvoorbeeld de arbeidsbemiddeling.” Op sommige dagen kwamen er zo’n 5000 mensen naar de Rivièrahal waardoor er lange rijen stonden. Half juni 1945 waren er 42.000 arbeiders behandeld. Na registratie mochten ze naar huis. “Er waren ook mensen die huis en haard verloren waren. Die werden tijdelijk opgevangen in een opvangcentrum. We weten dat er in de Graaf Florisstraat in een oude school een opvangcentrum is geweest”, aldus Jongstra.
In de Rivièrahal was ook een justitiële controle. Het Registratie Kantoor (REKA) zocht uit of mensen mogelijk vrijwillig naar Duitsland waren gegaan. Jongstra: “Bijvoorbeeld mensen die in dienst van de SS aan het oostfront hadden gevochten. Die wilde men niet met een uitkering naar huis sturen.” Deze mensen werden waarschijnlijk opgepakt om later berecht te worden.
