Rotterdam, gebombardeerd en bezet. Dat zie je op deze foto van een kaalgeslagen Hofplein met houten wegwijzers voor Duitse militairen. De foto is gemaakt tussen 1940 en 1942.

Het zijn aangrijpende, verdrietige, krachtige of hoopgevende foto’s die vertellen over vijf jaar bezetting in Nederland. Het project ‘De Tweede Wereldoorlog in honderd foto’s’ wordt samengesteld uit foto’s uit alle provincies. Elke provincie heeft 25 foto's ingestuurd. De presentatie van de 100 foto’s op 30 maart in de Tweede Kamer gaat vanwege de Coronacrisis niet door. In aanloop naar 4 & 5 mei zal op een andere manier bekend worden gemaakt welke 100 foto's zijn geselecteerd voor 'De Tweede Wereldoorlog in honderd foto's'. Op deze website belichten we een aantal foto's uit Zuid-Holland. Vandaag: het Hofplein met Duitse bewegwijzering. 

Het Hofplein lag destijds iets oostelijker dan het huidige Hofplein. De foto werd gemaakt vanaf ongeveer de plek waar nu de ingang van het Shellgebouw is aan het Hofplein . In het Rotterdam van nu zou je vanaf die ingang rechts langs het Schieblok kijken, richting de Provenierswijk. Op de foto is de toren van de Provenierskerk aan de Provenierssingel te zien.

Scheepvaartkwartier

Borden met termen als Feuerschutzpolizei Regiment en Deutsche Wasserschutzpolizei stonden tijdens de bezettingsjaren op het Hofplein. Ze wezen de weg naar Duitse instanties. Alle pijlen erop waren naar links gericht. De borden wezen allemaal dezelfde kant op. Anne Jongstra van het Stadsarchief Rotterdam: “Ze wijzen waarschijnlijk allemaal in de richting van het Scheepvaartkwartier, want dat was in de oorlogsjaren een bolwerk waar allerlei Duitse instanties gevestigd waren.

Het Wehmachtsheim, waar militairen ’s avonds een biertje gingen drinken, zat bijvoorbeeld in het gebouw van de Koninklijke Roei- en Zeilvereniging aan de Veerhaven.” Een ander voorbeeld is het bord waarop ‘K.M.D.’ te lezen is, dat staat voor Kriegs Marine Dienststelle. “Dat is eigenlijk de afdeling PÒvan de Duitse marine en die zat in het gebouw van de Lloyd, ook in het Scheepvaartkwartier”, weet Jongstra.

Ferdinand Grimeyer

Het Hofplein is niet de enige plek in de stad  waar Duitse bewegwijzering stond. Het Stadsarchief Rotterdam heeft ook een foto die gemaakt is aan de Oude Dijk in Kralingen waar dezelfde bordjes te zien waren. “Beide foto’s zijn gemaakt door Ferdinand Grimeyer, een amateur fotograaf die in de oorlogsjaren enorm veel gefotografeerd heeft, ondanks dat dat verboden was”, zegt Jongstra. “Wij hebben belangrijk deel van zijn foto’s in onze collectie, daar zijn we heel blij mee. Het is waardevol materiaal, vooral ook vanwege dit soort foto’s want daar hebben we er maar heel weinig van.”

Lees ook: NSB-leider Mussert en andere kopstukken na de bevrijding in de gevangenis in Scheveningen